تاثير سينماي آنلاين بر جشنواره‌هاي فيلم
با گسترش پلتفرم‌هاي پخش آنلاين مانند نتفليكس، آمازون پرايم، هولو و ساير سرويس‌هاي استريم، شكل توزيع و نمايش فيلم‌ها دچار دگرگوني بنيادي شده است. اين تغيير نه‌تنها تجربه تماشاي فيلم را براي مخاطبان متحول كرده، بلكه ساختار، سياست و حتي فلسفه‌ي جشنواره‌هاي فيلم را نيز تحت تأثير قرار داده است. در ادامه به پنج جنبه اصلي اين تأثير مي‌پردازيم:
۱. تغيير در معيارهاي انتخاب فيلم‌ها
جشنواره‌هاي سنتي معمولاً تمركز زيادي بر اكران‌هاي سينمايي و نمايش‌هاي فيزيكي دارند، اما با ظهور پلتفرم‌هاي آنلاين، بسياري از فيلم‌هايي كه ابتدا در فضاي ديجيتال منتشر شده‌اند، نيز وارد چرخه جشنواره‌اي مي‌شوند. برخي جشنواره‌ها مانند كن، در ابتدا مخالف حضور فيلم‌هاي استريمي بودند، اما به مرور زمان ناچار به بازنگري در سياست‌هاي خود شدند. اين تغيير باعث شده تعريف فيلم «مستقل» يا «سينمايي» انعطاف‌پذيرتر شود.
۲. دسترسي گسترده‌تر براي فيلم‌سازان و مخاطبان
پيش از ظهور پلتفرم‌هاي آنلاين، فيلم‌سازان مستقل براي ديده شدن در جشنواره‌ها نياز به سفر، نمايش فيزيكي و هزينه‌هاي سنگين داشتند. اما امروز بسياري از جشنواره‌ها بخش‌هاي آنلاين يا هيبريدي ايجاد كرده‌اند كه امكان ارسال ديجيتالي آثار و تماشاي آنلاين فيلم‌ها را فراهم مي‌كند. اين موضوع باعث شده جشنواره‌ها به فضايي جهاني‌تر تبديل شوند و استعدادهاي پنهان از سراسر دنيا شانس ديده شدن پيدا كنند.
۳. فشار بر سياست‌گذاران سنتي جشنواره‌ها
حضور غول‌هايي مانند نتفليكس در جشنواره‌ها، باعث بروز تنش‌هايي ميان سازوكار سنتي سينما و مدل جديد پخش شده است. برخي منتقدان معتقدند پلتفرم‌ها با منابع مالي كلان، فضاي رقابتي را به نفع خود تغيير مي‌دهند. از سوي ديگر، طرفداران سينماي مستقل نگران اين هستند كه جشنواره‌ها به ويترين تبليغاتي براي توليدات صنعتي تبديل شوند و از اهداف هنري خود فاصله بگيرند.
۴. تحول در شيوه برگزاري جشنواره‌ها
همه‌گيري كرونا نقطه عطفي براي جشنواره‌ها بود. در اين دوران، بسياري از جشنواره‌هاي معتبر مانند ترايبكا، تورنتو يا ساندنس، بخش آنلاين خود را توسعه دادند. اين تجربه نشان داد كه برگزاري مجازي مي‌تواند هم مخاطبان بيشتري جذب كند و هم هزينه‌ها را كاهش دهد. امروزه بسياري از جشنواره‌ها به مدل هيبريدي (تركيب حضوري و آنلاين) روي آورده‌اند كه خود نشانه‌اي از تطبيق با شرايط جديد است.
۵. بازتعريف تجربه‌ي تماشاي فيلم
جشنواره‌ها نه‌فقط محل نمايش فيلم، بلكه تجربه‌اي اجتماعي هستند؛ شامل فرش قرمز، گفت‌وگوها، جلسات نقد و حضور كارگردانان. با ورود نمايش آنلاين، بخشي از اين تجربه انساني از بين مي‌رود. اما در عوض، تجربه‌اي جديد به وجود آمده: گفت‌وگوهاي زنده در فضاي مجازي، نشست‌هاي آنلاين، انجمن‌هاي ديجيتال و حتي رأي‌گيري مخاطبان از راه دور. در نتيجه، تجربه جشنواره‌اي نه حذف شده، بلكه شكل متفاوتي به خود گرفته است.
در نهايت، سينماي آنلاين نه‌تنها تهديدي براي جشنواره‌ها نيست، بلكه فرصتي براي بازتعريف نقش آن‌ها در دنياي سينماي مدرن است. مهم آن است كه جشنواره‌ها به جاي مقاومت، با خلاقيت به استقبال اين تغيير بروند.
برچسب: سينما،